Vrijwilligers vertellen

'Mijn vrijwilligerswerk is gewoon een heel waardevol onderdeel van mijn week.' 

Tekst: Janneke Nijssen-Heesakkers
Dit verhaal verscheen eerder op Welzijn Middelburg (10 januari 2022)

Annie is sinds 2 jaar vrijwilliger bij de Luisterlijn. “Toen ik nog werkte, zag ik een folder van de Luisterlijn. Ik dacht meteen, dat is wat voor mij voor als ik gestopt ben met werken. Ik werkte bij een groot internationaal bedrijf waar ik contact had met veel verschillende mensen, onder meer als vertrouwenspersoon. Het leek me fijn om met die ervaringen iets te blijven doen als vrijwilliger. Na mijn pensioen heb ik contact opgenomen met de Luisterlijn en ben ik gestart.”

“Ik ben heel goed ingewerkt en voorbereid met een training en oefenen. Bij de eerste telefoongesprekken die ik zelfstandig mocht doen voelde ik een gezonde spanning. Je weet niet wie er gaat bellen en welke gespreksonderwerpen er komen. De bagage die ik vanuit de training had gekregen, gaf me vertrouwen. Al gauw voelde het niet meer spannend maar juist leuk dat ieder gesprek anders en verrassend is. Ik heb ervaren dat mensen het heel fijn vinden dat ik luister.”

Ieder gesprek is anders
“De gespreksonderwerpen zijn heel verschillend. Mensen willen praten over eenzaamheid, relatieproblemen, angst, slapeloosheid of onzekerheid bijvoorbeeld. Ik ben er niet om hun problemen op te lossen, maar ik kan wel luisteren en ondersteunen. Mensen vinden het fijn om hun hart te kunnen luchten. Ik kan een zwaar gesprek goed van me afzetten na mijn dienst. Dan fiets ik naar huis en ben ik het kwijt. Dat komt denk ik ook omdat het anoniem is. En omdat ik weet dat ik alles heb gedaan voor iemand wat ik op dat moment kon, namelijk: met aandacht luisteren. Maar je hebt ook lichtere gesprekken hoor, zoals met mensen die bellen om een vrolijke gebeurtenis te delen of aan het begin van de dag even hun plannen voor de dag met je willen doornemen.”

Het geeft me energie
“Tijdens mijn werk vond ik het ook fijn om naar collega’s te luisteren. Dan legde ik alles even opzij en was ik er voor ze. Ik vind het heel fijn dat ik dit nu in mijn vrijwilligerswerk kwijt kan. Ik heb hobby’s genoeg hoor, dat is het niet, maar mijn vrijwilligerswerk is gewoon een heel waardevol onderdeel van mijn week. Het geeft me energie dat iemand tijdens ons gesprek een goed moment heeft en na ons gesprek weer even door kan.
Als iemand belt omdat hij het moeilijk vindt om de dag te beginnen en na ons gesprek weer plannen heeft en meer zin in de dag, of als iemand belt omdat hij in paniek is en na ons gesprek weer rustig is, dan doet mij dat ook goed.”

Ik blijf leren
Ik leer ook nog steeds nieuwe dingen in mijn vrijwilligerswerk bij de Luisterlijn. Zo lukt het me steeds beter om een stilte in het gesprek te laten duren. Dat ik dan zelf de rust voel om even niets te zeggen en de ander te laten nadenken en tijd te geven.
Als iemand belt die verward is, luister ik ook en probeer ik een lijn in het verhaal te krijgen. Soms lukt dat, door de juiste snaar te raken, met aandacht en het stellen van vragen.
Ik leer ook over mezelf. Iemand in mijn eigen omgeving vertrouwde me pas iets toe waar ze eerder nog niet met iemand over had gepraat. Dan realiseer ik me dat ik dankzij mijn vrijwilligerswerk nog beter heb leren luisteren naar mensen, dat ik hen vragen stel, niet indringend maar vanuit echte belangstelling.”

Luister je mee?
Bij de Luisterlijn zijn nieuwe vrijwilligers van harte welkom. Annie raadt het je aan: “Kun je iemand de ruimte geven om te vertellen en zichzelf te zijn, sta je open en onbevooroordeeld in het leven en wil je graag meer leren over luisteren en gesprekken voeren? Dan past dit vrijwilligerswerk goed bij je. Het is echt heel leuk én zinvol om te doen!”

Wat doe je als vrijwilliger bij de Luisterlijn?
Je werkt 4 uur per week als vrijwilliger, verspreid over 2 diensten van 2 uur of een aaneengesloten dienst van 4 uur. De diensten kun je zelf inplannen. Eens per maand luister je ’s nachts naar mensen. Behalve voor de telefoon, zijn ook vrijwilligers welkom voor de chat. Annie: “Ik vind het prettig dat we zelf onze diensten kunnen inplannen. Een professionele kracht van de locatie Middelburg kijkt op de achtergrond mee welke diensten eventueel nog open staan. Schuiven en vakanties; in goed overleg is er veel mogelijk.”

“Voor de diensten overdag ben ik zelf graag op de locatie van de Luisterlijn. Ik voel me er thuis en ik vind het fijn om tussen de gesprekken in even wat aanspraak te hebben. De locatie is geheim vanwege anonimiteit. De nachtdienst één keer per maand doe ik vanuit huis, dan hoef ik ’s nachts niet op pad. Hiervoor krijg je een thuistelefoon te leen. Een nachtdienst duurt ook 2 of 4 uur. ’s Nachts is er een bijzondere sfeer. Je hebt vaak andere gesprekken dan overdag. Mensen kunnen bijvoorbeeld niet slapen, zijn aan het piekeren en vinden het heel fijn dat ze hun verhaal kwijt kunnen.”

Voordat je als vrijwilliger aan de slag gaat, krijg je een training. Daarnaast zijn er regelmatig groeps- en trainingsbijeenkomsten. Annie kijkt goed terug op haar inwerkperiode en vindt de groepsbijeenkomsten heel plezierig: “Ik startte met een e-learning en daarna volgde een uitgebreide training in een groep met andere vrijwilligers. Ik heb veel geleerd over gespreks- en luistertechnieken en we hebben in de training geoefend met het voeren van de telefoongesprekken. Daarna kreeg ik een mentor toegewezen, een ervaren vrijwilliger met wie je een aantal gesprekken meeluistert. Het gesprek is anoniem, dus je luistert alleen met de vrijwilliger mee. Je kijkt dan hoe de vrijwilliger reageert, rustig blijft, vragen stelt. Dat vond ik heel leerzaam. Met de begeleiding van mijn mentor, mocht ik vervolgens zelf een gesprek proberen en zo bouw je het rustig op. Nu mag ik zelf als mentor soms een nieuwe vrijwilliger begeleiden, dat vind ik ontzettend leuk om te doen. Ik weet nog heel goed hoe het voelt als je net start en vind het fijn om anderen in dat leerproces te steunen.

Tijdens de groepsbijeenkomsten met de professionele trainer en vrijwilligers, wissel je met elkaar ervaringen uit en leer je van elkaar hoe je met verrassende of moeilijke situaties om kunt gaan. Ook tijdens de diensten geeft me dit rust als ik ergens tegenaan loop. Dan denk ik: dat ga ik in de groep bespreken binnenkort. En tussendoor kan ik ook altijd terecht bij de profesionele krachten van de Luisterlijn met vragen of om iets af te stemmen.”