Ear-opener: van kunstmatig naar eigen: nieuwe luistervaardigheden omarmen

En dan begint er, na een prachtige training, weer een nieuwe groep enthousiaste vrijwilligers. Ze hebben zich volledig ingezet tijdens de training en nieuwe vaardigheden aangeleerd.

Daar gaat deze ear-opener over: hoe het voelt om nieuwe luistervaardigheden aan te leren. Een veelgehoorde reflectie is: "Dit gesprek voelde voor mij heel kunstmatig, heel onnatuurlijk." Of: "Zonder deze technieken voelen mijn gesprekken meer eigen."

Op zo’n moment is het goed om te checken of het gedrag dat je van iemand vraagt aansluit bij diens waarden. Maar meestal zit het probleem niet zo diep. Mensen vertonen soms al jaren hetzelfde gedrag – zo is het hen voorgeleefd, vanuit familie, school, vrienden en werkomgeving. De denkfout die dan al snel gemaakt wordt, is dat deze oude gewoonten authentiek zijn, dat ze passen bij wie je als mens bent. Maar nieuwe vaardigheden kunnen uiteindelijk beter bij iemand passen dan het oude, vertrouwde gedrag dat zo eigen aanvoelt!

Tijdens een proeftraining van Arie Speksnijder over de Trainingsachtbaan bespraken we hoe uitdagend het kan zijn om nieuwe vaardigheden, vooral gesprekstechnieken, aan te leren. De weerstand die deelnemers soms voelen, komt vaak voort uit de angst om hun vertrouwde, automatische manier van communiceren los te laten.

Zijn tip: normaliseer de kunstmatigheid! Oefenen in een training hoeft niet meteen authentiek te voelen, als de oefeningen maar veilig zijn. Laat deelnemers in het begin ‘onnatuurlijk eenvoudig’ oefenen. Het gaat er nu om dat ze de techniek onder de knie krijgen.

Houd de oefeningen eenvoudig. Oefen niet meteen met realistische, complete en complexe gesprekken. Dat komt later wel. Zodra de technieken wat vertrouwder zijn geworden, kun je de situaties realistischer maken.

Laat deelnemers met een checklist in de hand oefenen en geef hen de ruimte om de oefening te onderbreken en even op de checklist te kijken. Normaliseer het ‘bewust’ oefenen van de techniek. Door deze aanpak te volgen, creëer je een positieve leerervaring waarin deelnemers zich gesteund voelen in hun proces van verandering en groei. Uiteindelijk kunnen ze die groei omarmen als gedrag dat past als een warme jas.

Jaarlijks trainen en begeleiden de trainers van de Luisterlijn honderden vrijwilligers in hun luister- en gespreksvaardigheden. Zij delen hun kennis en ervaringen graag om jou en anderen te inspireren beter te leren luisteren.

Jaarlijks trainen en begeleiden trainers van de Luisterlijn honderden vrijwilligers in hun luister- en gespreksvaardigheden. Zij delen hun kennis en ervaringen graag om jou en anderen te inspireren beter te leren luisteren. Dit is een bijdrage van Brigitte van der Pluijm en Annet van der Meijden (trainers bij de Luisterlijn in Nijmegen).